Postępowanie cywilne (skrót)

W postępowaniu takim rozpoznawane są sprawy z zakresu prawa cywilnego rodzinnego i opiekuńczego, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, oraz inne wynikłe z kodeksu postępowamnia cywilnego. Sprawy cywilne rozpoznają sądy powszechne – rejonowe, okręgowe i apelacyjne oraz Sąd Najwyższy. Postępownia cywilne dzielą się na sądowe i pozasądowe, oraz postępowania odrębne.

Naczelne zasady postępowania cywilnego:

• zasada prawdy materialnej,
• zasada sporności,
• zasada dyspozytywności,
• zasada równouprawnienia stron,
• zasada jawności.

Wszczęcie postępowania następuje poprzez wniesienie pozwu, który musi spełniać warunki pisma procesowego oraz dodatkowo dokładne określenie żądania, przytoczenie okoliczności wraz z uzasadnieniem właściwiści sądu, ew. datę: wymagalności roszczenia, wniosek o zabezpieczenie powództwa, nadania wyrokowi natychmiastowej wykonalności, i inne określone w kpc.

Doręczenienia dokumentów wszczynających proces dokonuje sąd, pełnomocnicy procesowi mogą doręczać pisma nawzajem za potwierdzeniem odbioru. Dla nieznanych z miejsca pobytu sąd ustanawia kuratora.

Przewodniczący wyznacza terminy rozpraw, wzywa strony, może żądać od jednostek państwowych znajdujących się tam dowodów, wzywa świadków lub/i biegłych, zarządza przedstawienie przedmiotów oględzin lub dokumentów. Po wywołaniu rozprawy, najpierw powód a następnie pozwany zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski. Jeżeli strona działa samodzielnie, sąd poucza ją o możliwości ugodowego załatwienia sporu. Strony mogą być reprezentowane przez pełnomocnika procesowego, sąd może wezwać stronę do osobistego wstawienia się na rozprawę (poprzez wideokonferencję).

Możliwe jest cofnięcie pozwu przez przez powoda bez zgody pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a połaczone zrzeczeniem się roszczenia aż do wydania wyroku.

Dowody w postępowaniu cywilnym dzieli się na bezpośrednie i pośrednie oraz w/g stopnia: rzeczowe, osobowe (pisemne i ustne), dowody z przesłuchania stron, świadków, biegłych, oględzin i innych - sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów.  

Po zakończeniu postępowania, sąd wydaje:

• postanowienie, jeżeli kpc nie przewiduje wydanie wyroku,
• wyrok częściowy,
• wyrok wstępny,
• wyrok końcowy,
• wyrok uzupełniający
• wyrok zaoczny,

Orzeczenia stają się prowomocne , jeżeli wskazuje na to kpc, lub nie został wniesiony środek zaskarżenia.